Za namową Marii Mansfeld (uczestniczki pierwszej powojennej
"kadrówki" w 1981) w Marszach brał udział Jacek Lewandowski z
Torunia, a potem kolejne osoby, które pod koniec lat 80.
stanowiły trzon KPN w Toruniu: Ludmiła Fastowicz, Jerzy
Kowalski, Dariusz Wójtowicz, Mirosław Kaczyński, Mariola Wegner,
Elżbieta Michalak, Anna Olpeter i Beata Segenbusch.
Lewandowski poznał na "kadrówce" w 1987 Jerzego Dobrowolskiego z
krakowskiej KPN i wspólnie wydrukowali ulotki sygnowane
"KPN-Toruń", które rozrzucili w Toruniu 31 sierpnia 1987.
17 września 1987 z inicjatywy Jacka Lewandowskiego akces do KPN
zgłosili studenci uczestniczący w "kadrówkach" (w 1988 przyjęli
oni nazwę Organizacji Studenckiej KPN) oraz grupa młodzieży
szkolnej (która w 1987 przyjęła nazwę Struktur Młodzieżowych
KPN). 24 października 1987 doszło w Toruniu do spotkania tych
osób z Leszkiem Moczulskim, w wyniku czego odbudowano okręg KPN
w Toruniu. Na jego czele stanął Jacek Lewandowski.
11 listopada 1987 KPN (Jacek Lewandowski i Jerzy Dobrowolski)
zorganizowała - po mszy za ojczyznę w kościele Wniebowzięcia NMP
- wiec na Starym Rynku w Toruniu. Udział wzięło ok. 80 osób.
Michalak ogłosiła powstanie okręgu pomorskiego KPN.
Wkrótce komórki KPN w Toruniu, w Chełmie i w Grudziądzu
połączyły się. Do okręgu toruńskiego KPN przystąpiła także grupa
młodzieżowa istniejąca już wcześniej w Bydgoszczy.
Z inicjatywy toruńskiej KPN powstała także komórka KPN w Gdańsku
(Zbigniew Justa, Daniel Kloskowski, Piotr Czarnecki).
Latem 1988 utworzona Obszar VIII KPN, którego szefem został
początkowo Jacek Lewandowski a od listopada 1988 - Mariola
Wegner. W ramach tego obszaru działało 6 okręgów: toruński
(Marek Reszka), bydgoski (Adam Segenbusch), chełmski (Elżbieta
Michalak), grudziądzki (Andrzej Kurkiewicz) oraz gdański i
stargardzki. Liczebność tego Obszaru w 1989 szacuje się na ok.
100 osób. Konfederaci z tego obszaru wydawali następujące pisma:
"Posłaniec", "Victoria" i "Zgrzyt" (w Toruniu) oraz "Bez
cenzury" (Bydgoszcz).
Obszar VIII KPN był niezwykle aktywny pod koniec lat 80.
3 maja 1988 po uroczystej mszy w kościele Chrystusa Króla w
Toruniu odbył sie wiec (ok. 300 osób). Przemawiał przedstawiciel
"S" oraz KPN (Jacek Lewandowski). Rozwinięto kilka transparentów
KPN.
4 sierpnia 1988 grupa kilkunastu konfederatów z Torunia,
Bydgoszczy i Gdańska z plecakami wypełnionymi bibułą, udając się
pociągiem do Krakowa na "kadrówkę", rozrzuciła kilkaset ulotek na
kolejnych stacjach (poczynając od Aleksandrowa Kujawskiego). W
Piotrkowie Trybunalskim do pociągu wsiedli funkcjonariusze SB w
cywilu, którzy następnie zatrzymali pociąg w szczerym polu.
Otoczyli go funkcjonariusze SB, MO i SOK. Zatrzymano kilka osób,
które przewieziono na przesłuchania do Piotrkowa. Część
zatrzymanych spałowano i ukarano grzywnami przed kolegium.
11 listopada 1988 toruńska KPN wspólnie z Niezależnym Ruchem
Społecznym Ziemia Chełmińska zorganizowała wiec po mszy świętej
w kościele Wniebowzięcia NMP w Toruniu (czemu przeciwna była
toruńska "S"). Udział
wzięło ok. 800 osób. Przemawiała Mariola Wegner z KPN oraz
przedstawiciel NRS.
Kolejny wiec KPN w Toruniu miał miejsce 15 stycznia 1989. Znowu
przemawiała Wegner.
Wspólną manifestacja całego obszaru w Gdańsku 29 stycznia 1989
rozpędziło brutalnie ZOMO.
Także 6 kwietnia 1989 wiec toruńskiej KPN pod hasłem "Żądamy
wolnych wyborów" brutalnie rozpędziła milicja (wjeżdżano
rozpędzonymi nyskami w tłum, zatrzymano 4 osoby).
W wyborach kontraktowych KPN chciała wystawić w tym obszarze
dwóch kandydatów: Krzysztofa Króla (w Grudziądzu) oraz Mariolę
Wegner w Toruniu. Wskutek szykan ze strony SB Wegner nie zdołała
zebrać wymaganej liczby podpisów. Natomiast Królowi to się
udało, choć nie zdobył później mandatu.
Sytuacja uległa zmianie w roku 1991. W wyborach do Sejmu Obszar
VIII KPN zdobył dwa mandaty: z Torunia - Elżbieta Michalak a z
Bydgoszczy - Adam Segenbusch.
Materiały są dostępne na licencji
CC BY 3.0 PL.
Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści
pod warunkiem wskazania autorów praw do tekstu.
|