Na przełomie lat 1978 i 1979 Moczulski powołał Kierownictwo Akcji Bieżącej (KAB,
zwany później CKAB - Centralne Kierownictwo Akcji Bieżącej) w składzie: Maciej
Pstrąg-Bieleński (sprawy organizacyjne i kolportaż), Romuald Szeremietiew (informacja
i prasa), Tadeusz Stański (poligrafia) oraz Marek Lachowicz (łączność).
Przystąpiono także do kompletowania Rady Politycznej. Płk Pluta-Czachowski (lider
nurtu niepodległościowego w latach 1956-1978) już wtedy poważnie chorował i
zmarł w sierpniu 1979. Zamiast niego w skład Rady Politycznej wszedł płk Józef
Szostak (jako jej tajny członek). Szostak, w przeciwieństwie do Pluty był mniej
aktywny i nie tyle nadzorował tworzenie KPN, ile firmował swoim nazwiskiem tę
inicjatywę (co po rozłamie w Ruchu Obrony było wskazane, aby zapobiec nowym
tendencjom dezintegracyjnym).
Z datą 25 lutego 1979 ukazał się pierwszy numer nowego pisma
"Gazeta Polska".
W przeciwieństwie do "Drogi" pismo liczyło tylko 4 strony, zawierało krótkie
teksty o charakterze informacyjnym i miało ukazywać się częściej.
Autorem nieoficjalnego programu partii był Moczulski, który w czerwcowej "Drodze"
opublikował
"Rewolucję bez Rewolucji". Tekst przedstawiał pięcioetapową drogę do
odzyskania niepodległości bez użycia przemocy, droga działań jawnych. Pierwszy
etap polegał na formowaniu się niezależnych grup politycznych, które następnie
miały utworzyć Polski System Polityczny - alternatywny wobec oficjalnego układ
polityczny. Kolejnym etapem miał być etap dwuwładzy, w ramach którego obok
oficjalnych organów państwa miały funkcjonować organy niezależne, na czele z
Krajową Reprezentacją Polityczną, czyli quasi parlamentem. Miało to przypominać
Polskie Państwo Podziemne, z tym, że funkcjonować jawnie i nie prowadzić walki
zbrojnej z oficjalną władzą. Końcową fazą było przejęcie władzy w kraju Polski
System Polityczny. Tekst nie precyzował w jaki sposób miało to nastąpić. "Są tu
możliwe różne scenariusze wydarzeń". Końcowym momentem tego procesu miało być
proklamowanie III Rzeczpospolitej, ogłoszenie tymczasowej konstytucji i
przeprowadzenie demokratycznych, pięcioprzymiotnikowych wyborów do Sejmu.
Dokument odwoływał się do tradycji nurtu niepodległościowego, wymieniając trzy
nazwiska: Kościuszki, Piłsudskiego i Abrahama (jako jednego z przywódców nurtu
po 1956). Wskazywał także, że obok stronnictw politycznych ważną rolę w ruchu
oporu wobec władz odgrywać winny wolne związki zawodowe, niezależny ruch
studencki, komitety samoobrony chłopskiej i ruch obrony praw człowieka i
obywatela. W przypadku społecznej eksplozji (którą Moczulski uważał za bliską i
nieuniknioną) należało rozpocząć powszechny strajk okupacyjny (co uniemożliwiało
konfrontację siłową z milicją i wojskiem) oraz samoorganizować się.
Program ten wywołał nieprzychylną reakcję w środowisku KOR-u (z najbardziej
brutalną krytyką wystąpił Jan Walc, ogłaszając w "Biuletynie Informacyjnym
KOR-u" tekst
"Drogą podłości do niepodległości"), ale także spotkał się z
krytyką ze strony współzałożyciela tajnego Polskiego Porozumienia
Niepodległościowego (PPN) - Zdzisława Najdera ( "Gesty i praca"). Najder
zarzucał, że jawność działania KPN ułatwia pracę organom ścigania, model
organizacyjny KPN przypomina "bolszewickie a nie polskie tradycje konspiracji
niepodległościowej", a ocena sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej jest błędna,
gdyż nic nie wskazuje na zmianę istniejącego układu sił.
Latem 1979 utworzono grupy polityczne, które miały wejść w skład nowej partii,
która - zamiast jednolitej struktury - miała mieć charakter konfederacji.
Reprezentowały one następujące orientacje polityczne:
* socjalistyczną (Ruch Porozumienia Polskich Socjalistów mający być zalążkiem
odrodzonej PPS; utworzony został w Krakowie a w jego skład weszli: Krzysztof
Bzdyl, Krzysztof Gąsiorowski, Stanisław Janik-Palczewski, Romana
Kahl-Stachniewicz, Mieczysław Majdzik i Stanisław Tor),
* chadecką (Związek Narodowy Katolików utworzony przez byłych działaczy PAX
usuniętych ze Stowarzyszenia jesienią 1978: Romualda Szeremietiewa, Tadeusza
Jandziszaka i Macieja Pstrąg-Bieleńskiego ) oraz
* ludową (Siedlecko-Podlaska Grupa Ludowo-Narodowa, której twórcami byli:
Zygmunt Goławski, Jan Mizikowski, Ryszard Piekart oraz Roman Kraszewski,
Lubelska Grupa Ludowa oraz Dolnośląska Grupa Ludowa).
Ponadto Leszek Moczulski proponował wejście w skład mającej powstać partii
uczestnikom dwóch młodzieżowych grup opozycyjnych z Krakowa. Były to: Studencki
Komitet Solidarności (SKS) oraz Akcja na rzecz Niepodległości (AN). Obie grupy
współpracowały w Krakowie z uczestnikami Ruchu Obrony (którzy niemal w komplecie
weszli w skład KPN). Uczestnicy AN przyjechali nawet na obóz w miejscowości
Serock nad Zalewem Zegrzyńskim, który zorganizowano w dniach 4-15 lipca 1979,
wyjechali jednak przed czasem. Nie zdecydowali się na udział w jawnej
opozycyjnej partii politycznej o profilu niepodległościowym. Podobnie Wiesław
Wysocki z PAX-u (kolega Stańskiego), który także był obecny na obozie. Nad Zalew
przyjechali też przedstawiciele grupy gdańskiej, którzy miesiąc później (w
sierpniu 1979) utworzyli Ruch Młodej Polski (RMP) o profilu zbliżonym do
endeckiego (pod wpływem Wiesława Chrzanowskiego, który zaczął silnie oddziaływać
na to środowisko). Do końca 1979 trwały rozmowy w sprawie przystąpienia RMP do
KPN, ale ostatecznie nic z tego nie wyszło.
Leszek Moczulski przygotowując się do nieuchronnych odsiadek po utworzeniu KPN z
dnia na dzień rzucił palenie (a palił dwie paczki papierosów dziennie).
Aby sprawdzić reakcję SB na utworzenie jawnej partii niepodległościowej 9
sierpnia 1979 zorganizowano spotkanie w Lublinie (w mieszkaniu uczestnika Ruchu
Zdzisława Jamrożka) w taki sposób, aby SB się o nim dowiedziała, mogła zatrzymać
przed miastem Moczulskiego i Szeremietiewa (wypuszczono ich w nocy po spotkaniu)
i przejąć Statut KPN, Deklarację Ideową i Akt Założycielski, które mieli przy
sobie (planowane spotkanie odbyło się, bo SB nie wiedziała, że będzie trzeci
prelegent z Warszawy - Stański). W tym czasie (sierpień 1979) nie ukrywano już
przed SB zamiaru utworzenia partii politycznej.
Na datę utworzenia KPN wybrano 1 września, gdyż wtedy w Londynie odbywał się
Zjazd Łączności z Walczącym Krajem. Poinformowano Jerzego Zalewskiego z
piłsudczykowskiej
Ligi Niepodległości Polski
w Londynie, że otrzyma sygnał z
kraju, czy udało się proklamować KPN. 1 września dwie osoby, niezależnie od
siebie miały z niewykorzystywanych nigdy w celach politycznych telefonów
zadzwonić do londyńskiego Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego (POSK), w
którym odbywał się zjazd i odtworzyć z magnetofonu nagranie krótkiego
wystąpienia Moczulskiego. Gdyby żadnej z tych osób nie udało się dodzwonić do
Londynu, to informację o utworzeniu KPN miał podać 1 września w Londynie Maciej
Pstrąg-Bieleński, a gdyby nie zdążył dojechać do Londynu - Franciszek Wilk.
Osobą, której udało się jako pierwszej przekazać tę informację na Zachód była
Matylda Sobieska. 2 września informację o utworzeniu KPN podała prasa brytyjska.
Ponieważ SB znała planowaną datę utworzenia KPN i znała nazwiska jej
organizatorów, więc przed mszą 1 września 1979 w katedrze św. Jana aresztowano
większość znanych SB osób. Moczulski, Szeremietiew, Jandziszak i Koleśnik
zostali zatrzymani 31 sierpnia w mieszkaniu Moczulskiego (Moczulski i
Szeremietiew trafili do aresztu, a w ich mieszkaniach przeprowadzono rewizje,
pozostałych zwolniono). W tym samym czasie zatrzymano także Wojciecha
Ziembińskiego i Adama Wojciechowskiego. 1 września w mieszkaniu Moczulskiego na
Jaracza od rana zorganizowano "kocioł", do którego wpadło kolejnych 12 osób:
Stański, Wanda Chylicka i Apolinary Wilk z Warszawy, Wojciech Szostak z Łodzi,
Stanisław Palczewski i Stefan Dropiowski z Krakowa, Zdzisław Jamrożek i Stefan
Kucharzewski z Lublina, Zdzisław Pałuszyński ze Swidnika, Stanisław Januszewski
z Wrocławia, Ryszard Nowak ze Szczecina, Michał Niesyn ze wsi Jaszczów, gmina
Milejów, województw lubelskie. Wszyscy oni, za wyjątkiem Jamrożka (z uwagi na
stan zdrowia) i Niesyna (z uwagi na podeszły wiek) przewieziono do Pałacu
Mostowskich i zwolniono dopiero wieczorem. Jamrożka i Niesyna wsadzono do
pociągów i odesłano do domów. W mieszkaniach Stańskiego i Wilka przeprowadzono
rewizje.
Nieoczekiwane dla SB akt utworzenia KPN przy Grobie Nieznanego Żołnierza
odczytała Nina Milewska z Gdańska, która tydzień przed 1 września ukryła się w
Warszawie, a po mszy wmieszała w tłum, który przemaszerował po mszy w katedrze
na Plac Zwycięstwa. Miała ona ukrytą po ubraniem biało-czerwoną flagę z napisem
"Konfederacja Polski Niepodległej", którą rozwinięto na Placu Zwycięstwa.
Świadkami proklamowania KPN byli uczestnicy manifestacji po mszy w katedrze,
m.in. Kazimierz Świtoń, ks. Stanisław Małkowski, Jan Dworak, Władysław
Siła-Nowicki oraz - paradoksalnie - członkowie KOR-u, w tym: Antoni Macierewicz,
Piotr Naimski, Emil Morgiewicz, Mirosław Chojecki, Urszula Doroszewska i Adam
Michnik.
1 września w nocy wszyscy zatrzymani członkowie-założyciele KPN zostali
wypuszczeni z milicyjnych aresztów i spotkali się w mieszkaniu Moczulskiego na
Jaracza, gdzie odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Politycznej KPN. Ciągle
spływały informacje o nazwiskach osób, które przed końcem 1 września przystąpiły
do KPN jako jej członkowie-założyciele, stąd ostateczna ich liczba wzrosła z 35
do 50 osób. Przykładowo 1 września w nocy w mieszkaniu Moczulskiego zgłosił
akces do KPN-u syn płk. Szostaka - Wojciech (wcześniej zrobił to także syn
Ludwika Muzyczki - Michał). Byli też tacy, którzy żądali wycofania swojego
nazwiska (np. Wanda Chylicka). Z działalności w KPN wycofała się także Matylda
Sobiecka, która wkrótce została zmuszona do podpisania zobowiązania współpracy z
SB. Niektóre osoby widniały pod Aktem Konfederacji pod pseudonimami (np. Andrzej
Szomański był podpisany jako "Zdzisław Kutnowski", Zygmunt Goławski - jako "Zygmunt
Marowski" a Stefan Kurowski - jako "Krzysztof Ostaniec").
Nie wszyscy członkowie-założyciele KPN byli jednakowo ważni. Byli w tej grupie
ludzie później głęboko zaangażowani w działalność Konfederacji (a wcześniej w
przygotowania do jej utworzenia). Były tam też osoby mniej lub bardziej
przypadkowe. Często podaje się informacje o tym, że 12 osób spośród
członków-założycieli było rejestrowanych przez SB jako TW. Były to osoby głównie
z tej ostatniej grupy, które w ciągu kilku miesięcy wykruszyły się i nie
działały aktywnie w Konfederacji. Były to głównie osoby wywodzące się z Ruchu
Obrony, który - z uwagi na swoją jawną działalność - był intensywnie
inwigilowany przez SB.
3 września w mieszkaniu M. Zytkiewicz zorganizowano konferencję prasową, na
którą przybyli przedstawiciele zachodnich agencji. W czasie konferencji
Moczulski poinformował przybyłych o utworzeniu KPN i odpowiadał na pytania.
Jednocześnie z utworzeniem KPN utworzono za granicą pierwsze biura KPN: w
Lundzie (Szwecja), którym kierował Tomasz Strzyżewski i w Oslo (Norwegia),
którym kierował Władysław Gauza. Ponadto oficjalnym przedstawicielem KPN za
granicą był Maciej Pstrąg-Bieleński. Stopniowo liczba osób zaangażowanych za
granicą w działalność KPN rosła.
17 września 1979 Rada Polityczna KPN podjęła pierwszą rezolucję -
w sprawie
napaści ZSRS na Polskę we wrześniu 1939 roku .
21 października 1979 Rada Polityczna podzieliła terytorium kraju na cztery
obszary: Centralny (
Warszawa ), południowy (
Kraków
), zachodni (
Wrocław
) i
północny (
Szczecin ). Poza tymi czterema ośrodkami KPN podjęła (lub próbowała
podjąć) jeszcze działalność: w Toruniu , w Łodzi , w Opolu , w Lublinie i w
Przemyślu . W Gdańsku działała Nina Milewska, ale z uwagi na nadzieje, że RMP
przystąpi do KPN-u nie budowano tutaj struktur Konfederacji.
W styczniu 1980 Rada Polityczna podjęła kolejną rezolucję - tym razem
w sprawie
emigracji .
Pierwszą dużą akcją polityczną KPN-u była próba wystawienia własnych kandydatów
na posłów w wyborach do Sejmu w marcu 1980. Między 21 a 25 lutego usiłowano
zarejestrować w 4 miastach 8 kandydatów KPN: w Warszawie, w Krakowie (po dwie
osoby), w Katowicach (jedną osoba) i Lublinie (3 osoby). Celem tej inicjatywy
było zaakcentowanie legalizmu KPN oraz jej podmiotowości. W związku z tym
opracowano
Platformę wyborczą KPN , która zawierała program partii. Władze PRL
nie zezwoliły na rejestrację niezależnych kandydatów, a SB odpowiedziała
represjami: w Krakowie rozbito przygotowane spotkanie przedwyborcze, trzykrotnie
uniemożliwiono konferencje prasowe w mieszkaniu Moczulskiego, dokonano ok. 150
zatrzymań działaczy KPN na 48 godzin, Romana Kściuczka z Katowic pobito i
skazano na trzy miesiące aresztu, Zdzisławowi Jamrożkowi, Stanisławowi
Franczakowi i Januszowi Piotrowskiemu z Lublina - uzbrojona bojówka groziła
śmiercią a Krzysztofa Gąsiorowskiego z Krakowa zwolniono z pracy. W tej sytuacji
KPN wezwała do bojkotu wyborów z 23 marca 1980 lub do skreślania wszystkich
kandydatów i wrzucania do urn kartek z napisem KPN.
W kwietniu 1980 wypadała 40 rocznica Zbrodni Katyńskiej. Działacze KPN w
Krakowie i Warszawie byli zaangażowani w działania mające na celu upamiętnienie
Ofiar tej Zbrodni. Kolportowano opracowanie "Katyń" Zielińskiego wydane przez
SIPN . W Krakowie już w 1978 powstał Instytut Katyński. W kwietniu 1980 w Warszawie, Krakowie, Lublinie, Przemyślu,
Szczecinie i Toruniu działacze KPN podjęli próby uczczenia tej rocznicy, co
spotkało się ze zdecydowanym przeciwdziałaniem SB. W maju 1980 Rada Polityczna
wydała w tej sprawie
oświadczenie .
W kwietniu 1980 Rada Polityczna KPN podjęła
uchwałę o prawie Ukrainy do
niepodległego bytu .
26 lipca 1980 w prywatnym domu w Lądku Zdroju odbył się I Kongres KPN. W trakcie
Kongresu doszło do interwencji MO (50 umundurowanych funkcjonariuszy) i SB (kilka
radiowozów i samochodów osobowych). 20 uczestników Kongresu zostało zatrzymanych.
Ponieważ nie mieścili się w areszcie, umieszczono ich w milicyjnej świetlicy,
gdzie kontynuowali obrady do czasu, aż rozwieziono ich do okolicznych aresztów
lub zwolniono. 12 zwolnionych osób dotarło do rezerwowego miejsca obrad w
Sudetach i wznowiło obrady. Najważniejsze uchwały I Kongresu dotyczyły przyjęcia
tymczasowego statutu oraz przedłużenia kadencji wybranych wcześniej władz
statutowych. Leszek Moczulski został Przewodniczącym Rady Politycznej KPN.
W sierpniu 1980 r. mijał rok od założenia KPN. Był to czas tworzenia ram
organizacyjnych.
W ciągu tego roku spora część z grona 50 osób, które podpisały się pod Aktem
Założycielskim była już poza Konfederacją. W ich miejsce przyszli nowi. Bilans
był na plusie, tzn. KPN przetrwała pierwszy rok działalności, a jej liczebność
po roku wzrosła.
SB - mimo wysiłków - nie udało się sparaliżować wydawania centralnych,
ogólnopolskich pism KPN (choć ukazywały się one nieregularnie, a SB udawało się
przejmować część ich nakładów): " Drogi" (w okresie 1 września 1979 - 31
sierpnia 1980 ukazały się 2 numery tego pisma) oraz " Gazety Polskiej" (w
analogicznym okresie ukazało się 9 numerów tego pisma). Poligrafia miała
kluczowe znaczenie, bowiem RWE konsekwentnie stosowało wobec KPN blokadę
informacyjną.
***
Z Obszaru Centralnego pod aktem założycielskim podpisanych było najwięcej osób,
bo niemal połowa - dokładnie 24 osoby (11 z Warszawy - najwięcej ze wszystkich
miast Polski, 5 z Lublina, 3 z Siedlec, 2 z Łodzi, po 1 ze Świdnika oraz ze wsi:
Jaszczów i Milejów). Z tego licznego grona aktywną działalność w Konfederacji
prowadziła mniejszość - 10 osób. Z Warszawy byli to: Leszek Moczulski, Andrzej
Szomański, Tadeusz Stański (szef Obszaru) oraz Stefan Kurowski (ten ostatni -
gdy idzie o działalność analityczną i publicystyczną); z Lublina - 4 osoby:
niepełnosprawny Zdzisław Jamrożek (szef okręgu) oraz Teodor Dąbrowski, Stefan
Kucharzewski i Stanisław Franczak (rolnik), z Siedlec - 2 osoby: Zygmunt
Goławski i Ryszard Piekart. Pozostali byli mniej aktywni albo się wykruszyli.
Doszli jednak nowi, z których niektórzy byli bardzo aktywni. Szefem okręgu
warszawskiego został Henryk Szostakowski, a młodzieżowe struktury KPN prowadził
- kojarzony dzisiaj z Radiem Maryja - Stanisław Krajski, zaś zmarły w
Katastrofie Smoleńskiej Stefan Melak (i jego dwaj bracia) prowadzili Krąg
Pamięci Narodowej i Komitet Katyński. Z ważnych osób należałoby jeszcze wymienić:
ks. Wacława Karłowicza, "Lolka" Perłowskiego i Zdzisława Kędzierskiego z
Warszawy, Janusza Piotrowskiego oraz Piotra Opozdę z Lublina (a w zasadzie całą
grupę Opozdy - Wolny Związek Ojczyźniany, która jako grupa skonfederowana
przystąpiła do KPN), a z Siedlec: trzech synów Zygmunta Goławskiego (Andrzeja,
Krzysztofa i Zygmunta -juniora) oraz Jana Mizikowskiego (późniejszego szef KPN w
Siedlcach i Białej Podlaskiej).
Największą porażką organizacyjną w tym Obszarze był brak struktur KPN w Łodzi (mimo,
że z tego miasta było dwóch członków założycieli: Wojciech Szostak i Teresa
Orłowska; w Łodzi mieszkali także zasłużeni nestorzy: Józef Szostak oraz Andrzej
Ostoja Owsiany).
Sukces organizacyjny Obszaru Centralnego to zasługa jego liderów: Leszka
Moczulskiego, Andrzeja Szomańskiego, Tadeusza Stańskiego (szefa Obszaru),
Henryka Szostakowskiego (szefa okręgu warszawskiego) oraz Zdzisława Jamrożka (szefa
okręgu lubelskiego).
***
Drugim obszarem KPN pod względem siły był Obszar Południowy, z tym, że jego
członkowie koncentrowali się w stolicy tego obszaru - Krakowie. Z całego obszaru
było 13 osób podpisanych pod Aktem Założycielskim, z czego aż 9 z Krakowa, 2 z
Katowic, po 1 ze Skawiny i z Nowego Sącza. Z grupy krakowsko-skawińskiej na
wiosnę 1980 r. wycofała się połowa (5 osób): Stanisław Dropiowski, Adam
Macedoński, Mieczysław Majdzik (wraz z synem Ryszardem), Michał Muzyczka i
Stanisław Tor.
Oczywiście nie oznacza to, że krakowska Konfederacja latem 1980 r. składała się
z 5 pozostałych członków założycieli, gdyż równocześnie dołączyły nowe osoby, w
tym tak wartościowe i zasłużone później dla Konfederacji jak: Zygmunt Łenyk,
Radosław Huget czy Michał Żurek. Młodzieży było więcej: Bożena Huget (siostra
Radosława), Andrzej Fischer i jego siostra - Anna, Bogdan Długogórski, Sylwester
Jasik, Kazimierz Krauze, Antoni Piekałkiewicz, Tomasz Baranek, jego siostra -
Anna i jego ojciec - Stanisław. Ci z założycieli, którzy pozostali w KPN
stanowili jednak twarde jądro krakowskich struktur, nadając ton Kierownictwu
Akcji Bieżącej Obszaru Południowego: Stanisław Palczewski (przewodniczący),
Krzysztof Gąsiorowski, Romana Kahl-Stachniewicz, Krzysztof Bzdyl (piąty -
Ryszard Zieliński był nieco na uboczu). W skład KAB-u Obszaru wchodzili także
wspomniani już: Łenyk i Żurek.
Sukcesem organizacyjnym tego obszaru było wydawanie lokalnego pisma - " Opinii
Krakowskiej" (w pierwszym roku działalności KPN ukazało się 5 numerów tego pisma,
z czego jeden podwójny). Obszar południowy był jedynym obszarem, który wydawał
przed Sierpniem własne pismo.
Porażką organizacyjną liderów tego obszaru (przede wszystkim - Krzysztofa
Gąsiorowskiego, którego latem 1980 zastąpił Stanisław Palczewski) była brak
struktur KPN poza Krakowem.
Przede wszystkim nie udało się takich struktur zbudować na Górnym Śląsku (mimo,
że działało tam 2 członków założycieli), co było głownie wynikiem represji ze
strony władz (jeden z tej dwójki - Roman Kściuczek - po zgłoszeniu jego
kandydatury w marcowych wyborach do Sejmu został pobity i skazany na 3 miesiące
aresztu).
Nie udało się zbudować takich struktur KPN w Przemyślu (mimo wysiłków Jana
Ekierta, związanego wcześniej z Ruchem Obrony).
Nie powstała także struktura KPN w Nowym Sączu (mimo, że jeden z
członków-założycieli pochodził z tego miasta).
***
Z Obszaru Zachodniego (którego stolicą był Wrocław) pod Aktem Założycielskim
podpisanych było 7 osób (3 z Wrocławia, po 1: z Poznania, z Legnicy, z Leszna i
1 rolnik), z czego aktywną działalność prowadziła zaledwie 1 osoba - Tadeusz
Jandziszak we Wrocławia (szef Obszaru). Maciej Pstrąg-Bieleński z Poznania od
września 1979 r. przebywał za granicą (w RFN) a Romuald Szeremietiew (który
formalnie był z Leszna, faktycznie mieszkał w Warszawie). Na aktywność
niepełnosprawnego Zygmunta Urbana z Legnicy duży wpływ miały represje: już w
sierpniu 1979 r. został zwolniono z pracy a w grudniu 1979 r. - aresztowany (do
lutego 1980). Pozostali dwaj założyciele z Wrocławia, wywodzący się z Ruchu
Obrony, nie byli aktywni. Niewiele wiadomo o nowych członkach KPN-u we Wrocławiu
i wypada uznać, że strukr KPN w tym mieście de facto nie było.
Aktywna grupa KPN powstała za to w Jeleniej Górze. Byli to m.in.: Chrystoforosz
Tulasz, Zbigniew Hir i Zbigniew Ćwikła.
W Gorzowie Wielkopolski nieudaną próbę utworzenia KPN podjęła grupa działaczy
PAX utrzymujących kontakty z Romualdem Szeremietiewem (Wojciech Szczepanowski,
Jerzy Sikora). Marek Jurek.
Na Śląsku Opolskim struktury KPN tworzył w 1980 (jeszcze przed Sierpniem)
Kazimierz Klucznik - bez powodzenia. Natomiast mieszkający tutaj mjr
Makush-Woronin (konspiracyjny członek KPN, pozostający w bliskich relacjach z
Leszkiem Moczulskim) nie prowadził w tym czasie działalności organizacyjnej na
tym terenie.
W Poznaniu, gdzie mieszkało kilka osób współpracujących z Leszkiem Moczulskim w
ramach Ruchu Obrony (w tym Restytut Staniewicz z nn) struktury KPN przed
Sierpniem nie powstały.
***
Siedzibą Obszaru Północnego był Szczecina. Z tego miasta pod Aktem
Założycielskim podpisanych było 6 osób (5 ze Szczecina, 1 z Gdańska), z czego aż
trzy osoby były rejestrowane jako tajni współpracownicy SB (w tym Ryszard Nowak
- szef Obszaru). Pozostali szczecinianie to: Jerzy Sychut i Radzimierz
Nowakowski, który wkrótce wycofał się z działalności oraz Nina Milewska z
Gdańska. Silna rola agentury SB na tym terenie spowodowała, że nowych działaczy
i współpracowników nie było wielu. Byli to: Tadeusz Lichota (współpracownik
Edmunda Bałuki) a wśród młodzieży szkolnej i studenckiej - Artur Kubicki. Do
kolporterów wydawnictw KPN należał także Marek Grzegorzewski. Ze szczecińską
Konfederacją współpracował także Wiesław Parchimowicz związany z RMP.
W Gdańsku struktury Konfederacji praktycznie nie powstały, gdyż (nawet już po
powstaniu KPN) ciągle liczono na to, że Ruch Młodej Polski przystąpi do KPN jako
grupa skonfederowana (o tym, że tak się nie stało zdecydował jeden głos).
W Toruniu (w którym po 1989 r. mamy prawdziwy "wysyp" osób deklarujących swój
patriotyzm - większość z nich to osoby, które już przed Sierpniem były dorosłe)
aż dwie grupy usiłowały utworzyć struktury Konfederacji - bezskutecznie.
***
Sytuację w KPN u progu Sierpnia możemy więc określić w sposób następujący: w
stosunku do możliwości zrobiono bardzo dużo (KPN powstała, przetrwała
zaostrzenie represji w pierwszej połowie 1980 r. i przynajmniej w trzech dużych
miastach - w Warszawie, Krakowie i Lublinie - była liczącą się siłą opozycyjną,
wydawała trzy pisma drugiego obiegu, których redakcje działały jawnie); w
stosunku do potrzeb - zrobiono za mało (praktycznie nie było struktur na północy
i na zachodzie i - patrząc z dzisiejszej perspektywy - można było mieć
uzasadnione obawy, czy grupa przetrwa kilkunastomiesięczny Karnawał Solidarności
i czy nie rozmyje się w 10-milionowym Związku).