utworzony został przez młode pokolenie polskiej emigracji w 1979
w USA (początkowo jako grupa "Pomost", a od 1981 - jako Ruch
Społeczno-Polityczny "Pomost"). Jego celem było budowanie mostów
między opozycją w kraju a emigracją polską. Założycielami
"Pomostu" była grupa młodych ludzi, którzy w większości poznali
się podczas studiów na uniwersytecie stanu Illinois (Krzysztof
Rac, Marian Sromek oraz Roman Koperski). Dołączyli do nich
m.in.: wybitny neurochirurg z Detroit dr Janusz Subczyński,
tłumacz polskiej literatury na angielski prof. Jan Kryński z
uniwersytetu Duke w Północnej Karolinie, pisarz Leopold Tyrmand,
znany poeta i eseista Edward Dusza a także: Adam Kiernik,
Dariusz Szczepanczyk, Henryk Ejchorszt, Andrzej Jarmakowski,
Andrzej Muznerowski, prof. Zdzislaw Rurarz, Jerzy Majcherczyk,
David Wilke, James Zmuda, Józef Wilas, Ryszard Jonak, Victor A.
Zolcinski, Alina Dzierzgowska, Ryszard Kos, David Domzalski,
Joanna Schetyna, Leszek Malkowski, Tadeusz Kaminski, Joseph
Losiak, Ryszard Milewski, Yolanda Flanagan. Organizacja
utworzyła swoje przedstawicielstwa w kilkudziesięciu
amerykańskich miastach (główny ośrodek "Pomostu" działał w
Chicago). Powstały także zagraniczne przedstawicielstwa
"Pomostu". Ruch wydawał kwartalnik (od 1985 - miesięcznik)
społeczno-polityczny pod tą samą nazwą. Zbudował także pierwszą
w Ameryce sieć polskiego radia nadająca między innymi w Chicago,
Detroit, Colorado, Phoenix. "Pomost" zorganizował także tournee
Jacka Kaczmarskiego w USA i wydał jego płytę. Jednym z
największych sukcesów Ruchu była akcja unieważnienia przez rząd
USA układów jałtańskich (w 1985 Izba Reprezentantów i Senat USA
uchwaliły rezolucje, które potępiały taką interpretację
porozumień jałtańskich, wedle której Stany Zjednoczone zgodziły
się na dominację sowiecką w Europie Środkowej - zob. też
Memorandum Jałtańskie Rady Politycznej KPN z 1 stycznia 1985). Pomoc finansowa
„Pomostu”, przekazywana bezpośrednio lub za pośrednictwem
paryskiej „Kultury”, była przeznaczona głównie na pomoc dla
strajkujących i ich rodzin, ugrupowań niepodległościowych (KPN,
Polskie Porozumienie Niepodległościowe, Samostanowienie Narodu, ROPCiO), pism podziemnych w Polsce („Biuletyn Dolnośląski”,
„Bratniak”, „Robotnik”, „Puls”, „Głos”, „Opinia”, „Res Publica”),
Ruchu Młodej Polski, KSS KOR, Komitetów Chłopskich, Uniwersytetu
Ludowego w Zbroszy Dużej i Towarzystwa Kursów Naukowych, a
później także dla NSZZ „Solidarność” i innych wolnych związków
zawodowych. Pod koniec 1986 i w 1987 nastąpił głęboki kryzys w
organizacji. Grupa działaczy skupionych wokół nowo przybyłego z
Polski Andrzeja Czumy (Joanna Budzińska, Janusz Szymański,
Krzysztof Jabłoński, Ewa Jastrzębska, Tomasz Zabłocki oraz
Andrzej Stojałowski) wysunęła wobec kierownictwa Ruchu
oskarżenia o nadużycia finansowe, co doprowadził do upadku
"Pomostu" w 1989.
Materiały są dostępne na licencji
CC BY 3.0
PL.
Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści
pod warunkiem wskazania autorów praw do
tekstu.
|