doktor prawa (uniwersytet Lwowski). Porucznik armii austro-węgierskiej w czasie I wojny światowej. Uczestnik walk w
obronie Lwowa w listopadzie 1918. Uczestnik wojny
polsko-bolszewickiej 1920 (na froncie południowo-wschodnim pko
armii konnej Budionnego), ranny pod Chodaczkowem. W 1921 jako
oficer (ppłk) do szczególnych poruczeń skierowany na Górny Śląsk
przez Ministerstwo Spraw Wojskowych do pomocy Korfantemu w III
Powstaniu Śląskim. Po wojnie ukończył Wyższą Szkołę Wojenną.
Jako generał brygady brał udział w wojnie 1939 dowodząc
Wielkopolską Brygadą Kawalerii (uczestniczył w b. nad Bzurą,
został ranny w obronie Warszawy). Dwukrotnie odznaczony orderem
Virtutti Militari (za walkę o Lwów w 1918 oraz za walki w 1939).
W l. 1939-1945 w niemieckich oflagach. W l. 1946-47 był
delegatem WP w Urzędzie Generalnym Pełnomocnika Rządu RP ds.
Repatriacji, w l. 1948-1950 - inspektorem w Zarządzie Centralnym
Ministerstwa Administracji Publicznej, od 1951 pracował w
spółdzielczości (m.in. w „Samopomocy Inwalidzkiej" w Warszawie).
W 1969 wydał "Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury".
Publikował także na łamach „Więzi", "Stolicy", „Kierunków" i
„Wojskowego Przeglądu Historycznego". Aktywnie uczestniczył w
staraniach, mających na celu odbudowę Cmentarza Orląt Lwowskich.
3 maja 1976, wraz z innymi wyższymi oficerami Wojska Polskiego
złożył jako wotum na Jasnej Górze swoje ordery Virtuti Militari,
które znalazły się na płaszczu Hetmańskim Matki Bożej
Częstochowskiej. Brat Wandy - żony gen. Wacława Stachiewicza.
członek Drużyn Strzeleckich. Żołnierz II Brygady Legionów
Polskich. Ranny w b. p. Rarańczą (1915). Od marca 1918 -
żołnierz II Korpusu Polskiego w Rosji. Potem w niemieckiej
niewoli, z której zbiegł i wstąpił do POW. Od 1918 - w Wojsku
Polskim. Brał udział w obronie Lwowa (1918-1919), potem
przeniesiony do Armii Hallera. Brał udział w wojnie 1920 oraz w
wojnie 1939 (dowodził Grupą Operacyjną "Bielsko", uczestniczył
m.in. w b. p. Tomaszowem Lubelskim). W grudniu 1939 dostał sie
do niewoli sowieckiej. Zwolniony wskutek układu Sikorski-Majski
trafił do Armii Andersa (dowodził wojskami ewakuowanymi do
Iranu). Po przeniesieniu do Wielkiej Brytanii dowodził I
Korpusem w Szkocji. W 1945 powrócił do Polski, pełnił funkcję
zastępcy szefa Departamentu Piechoty i Kawalerii w Ministerstwie
Obrony Narodowej. Na skutek konfliktu z gen. Karolem
Świerczewskim został przeniesiony do rezerwy, a następnie w stan
spoczynku. Do 1964 prowadził gospodarstwo rolne w Skolwinie
(północna część Szczecina). Przez pewien czas sprawował tam
urząd sołtysa, zaangażował się w działalność Związku Inwalidów
Wojennych (był wiceprezesem i prezesem okręgu szczecińskiego),
krótko był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie
(złożył mandat protestując przeciw oczernianiu przedwojennego
korpusu oficerskiego w lokalnej prasie). Od 1964 zamieszkał w
Zakopanem, gdzie prowadził głównie działalność kombatancką.
Mocno zaangażował się wraz z gen. Romanem Abrahamem w akcję
protestacyjną przeciwko sowieckiej dewastacji Cmentarza Orląt we
Lwowie. Był członkiem Senioratu Wojska Polskiego, czyli
nieformalnej rady najstarszych rangą i dowodzeniem oficerów II
Rzeczypospolitej. W proteście przeciw odznaczeniu przez władze
PRL sowieckiego przywódcy Leonida Breżniewa orderem Virtuti
Militari I klasy zorganizował w 1976 uroczystość złożenia na
Jasnej Górze orderów Virtuti Militari przez żyjących jeszcze
przedwojennych dowódców wojskowych. Jako jeden z pierwszych
poparł swoim podpisem list z 14 stycznia 1976, sprzeciwiający
się wpisaniu do Konstytucji PRL zapisu o nienaruszalności więzi
ze Związkiem Sowieckim. Był jednym z założycieli ROPCiO i
podpisał tekst jego apelu Do społeczeństwa polskiego,
ogłoszonego oficjalnie 26 marca 1977 r.
przed 1939 - zawodowy oficer wywiadu wojskowego. Uczestnik wojny 1939 (6. Pułk Strzelców
Podhalańskich). W l. 1939-1945 w konspiracji (ZWZ-AK - dowódca
kontrwywiadu Warszawa-Śródmieście, dowódca tzw. grupy
likwidacyjnej ZOM, szef kontrwywiadu przy sztabie AK w okręgu
lwowskim). Po wojnie pracował w Państwowym Urzędzie Samochodowym
w Olkuszu oraz jako kierownik Zespołu Artystycznego Pieśni i
Tańca w Bytomiu. Dwukrotnie aresztowany (w 1946 i 1950 i
dwukrotnie zwolniony z braku dowodów). W 1951 zorganizował w
rejonie Limanowej organizację pn. "Odwet Górski". Aresztowany w
1952, a w 1953 skazany trzykrotnie na karę śmierci, zamienioną
potem na dożywocie. Zwolniony w 1958. Współpracował jako
chałupnik z Cepelią, a w l. 1964-65 był podleśniczym w
Nadleśnictwie Zawadzkie w OZLP w Opolu. Po 1965 zajmował się
czynnie popularyzacją wiedzy przyrodniczej. W towarzystwie
oswojonych zwierząt jeździł po kraju i pod pseudonimem „Szary
Niedźwiedź” wygłaszał prelekcje dla dorosłych i młodzieży o
różnorodnej tematyce – przekazywał wiedzę o żabach, sokołach,
sowach, nietoperzach i oczywiście niedźwiedziach, a także o
potrzebie ochrony przyrody. W czasie odczytów prezentował
zwierzęta (różne w kolejnych latach): niedźwiedzie, orzeł,
jastrząb, puchacz, puszczyk, szop pracz, sokół, wilk, borsuk,
oraz mniejsze: tchórz, jeże, nietoperze, żaby i żółw. W 1976
Konrad Makush-Woronicz wyjechał prywatnie na IV Międzynarodową
Konferencję poświęconą ochronie i hodowli niedźwiedzi do
Kalispell (Montana, USA), gdzie praktycznie prezentował swe
doświadczenia wyniesione z hodowli niedźwiedzi. Przy okazji miał
wiele spotkań z tamtejszą Polonią; po obietnicy podarowania
prezydentowi Carterowi dwóch młodych niedźwiedzi traktowany był
z honorami jako jego osobisty gość. Po powrocie, od 1978 Konrad
Makush-Woronicz organizował prywatny Zoologiczny Ośrodek
Badawczy Ursus arctos L. (Osadę Szarego Niedźwiedzia) w Rzędowie
koło Opola. Długo przed 1979 utrzymywał regularny kontakt z
Leszkiem Moczulskim. W l. 1979-1980 był konspiracyjnym członkiem
KPN, (wg. ustaleń SB działał pod pseudonimem "Konrad" i zajmował
sie kontrwywiadem). Od 1981, śmiertelnie chory, działała już jawnie (odpowiadał
m.in. za kontakty KPN z zagranicą).
Leszek Moczulski o Zbigniewie Makush-Woroniczu:
"Niedźwiedź" - mjr. Zbigniew Makush-Woronin, zawodowy i nałogowy
oficer wywiadu ofensywnego, przed wojną dowódca placówki
oficerskiej II Oddziału w Tarnowskich Górach (płytki wywiad na
Śląsk), podczas wojny w wywiadzie AK (m.in. szef wywiadu Obszaru
Południowo Wschodniego - lwowskiego), po wojnie WiN. Warto
wyjaśnić, że wiosną 1945 r. Makush - jako "kpt. Wir" -
organizował siatkę w byłych środowiskach konspiracyjnych,
podejmujących teraz służbę w LWP, między innymi w organizacji
PAL. Komendant PAL Stanisław Pieńkoś - "gen. Skała" szukał, na
polecenie osławionego gen. NKWD Iwana Sierowa, kontaktu z
polskim podziemiem, a ponieważ znał fakt wcześniejszej - jak
sądził - służby Makusha w AK, przekazał mu informację o
propozycji rozmów. "Wir" zameldował o tym natychmiast gen.
Okulickiemu - "Niedźwiadkowi" wraz z oceną, że jest to
najpewniej prowokacja. Kierownictwo podziemia propozycję rozmów
jednak przyjęło, ale zgodnie z ostrzeżeniami Makusha przecięto
natychmiast kanał wojskowy, uruchamiając cywilny (przejął go
Józef Stemler-Dąbski - "Dąbrowski", zastępca dyrektora
departamentu informacji Delegatury Rządu). Aby zamknąć drogę do
Okulickiego, podczas przesłuchania przez Sierowa i Pimienowa 13
marca 1945 r., “Wir” zażył truciznę, ale natychmiastowa akcja
sowieckich lekarzy uratowała mu życie. Wkrótce zresztą sprawa
stała się bezprzedmiotowa, bo gen. Okulicki wraz z wicepremierem
Jankowskim i przewodniczącym Rady Jedności Narodowej Pużakiem
sami zgłosili się 27 marca do kwatery Sierowa w willi na osiedlu
Ostoja Pęcicka, wówczas odrębnym mieście-ogrodzie pod
Pruszkowem. Mieli świadomość, że najpewniej zostaną uwięzieni -
ale w istniejącej sytuacji międzynarodowej nie mogli dać
pretekstu Stalinowi, że polski ruch oporu odmówił rozmów. Znałem
to z różnych źródeł, najmniej od "Niedźwiedzia". Może
najważniejsza była obszerna relacja Teofila Sygi, który jako
ostatni na wolności, w nocy na 27 marca przeprowadził
dwugodzinną rozmowę z Okulickim".
w l.1916-1918 w Legionach (II Brygada), w l. 1918-1920 -
uczestnik wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej oraz
tzw. buntu Żeligowskiego.
W l. 1920-1930 mieszkał w Wilnie. Był pracownikiem cywilnym
Tymczasowej Komisji Rządzącej Republiki Litwy Środkowej, a potem
Urzędu Wojewódzkiego. Ukończył wydział prawa USB. Działał w ZS
(w ramach tej organizacji zetknął się z Kazimierzem
Plutą-Czachowskim) i był członkiem PPS (do 1930).
W l. 30. pełnił odpowiedzialne funkcje państwowe na trudnych
odcinkach. Był organizatorem tajnych struktur ZS w Gdańsku,
których celem było przyłączenie miasta do Polski (1930-1933), a
następnie został mianowany starostą przy granicy z Sowietami
(powiat dziśnieński - Głębokie) oraz przy granicy z III Rzeszą
(powiat nakielski - Wyrzysk).
W 1939 znalazł się w sztabie gen. Michała
Karaszewicza-Tokarzewskiego (ranny pod Mszczonowem w czasie
bitwy nad Bzurą). Po ucieczce z niemieckiej niewoli przybył do
Krakowa, gdzie wspólnie z K. Kierzkowskim i K. Plutą-Czachowskim
współorganizował Organizację Orła Białego. W OOB był II zastępcą
Kierzkowskiego - Głównym Szefem Walki Cywilnej.
Po scaleniu OOB z ZWZ przeniósł się do Warszawy. Początkowo był
Szefem Koordynacji i na styku ZWZ i Delegatury Rządu organizował
administrację zastępczą, która miała przejąć władzę w Polsce po
wojnie.
Po rezygnacji z tworzenia wspólnej administracji
cywilno-wojskowej Muzyczka został Szefem Biur Wojskowych
(Oddział VIII KG ZWZ/AK) i przygotowywał powstanie administracji
zmilitaryzowanej, która miała przejąć władzę po wybuchu
powstania powszechnego oraz administrację zmilitaryzowaną Ziem
Nowych, która miała działać pod nazwą Wojskowy Korpus Służby
Bezpieczeństwa (WKSB). Muzyczce podlegał też Korpus
Bezpieczeństwa (KB), który stopniowo scalano z AK oraz wojenna
produkcja konspiracyjna.
Wiosną 1944 Muzyczka był współtwórcą koncepcji organizacji "Nie"
i do lipca 1944 pełnił funkcję szefa sztabu tej organizacji.
Brał udział w Powstaniu Warszawskim, 1 października 1944 został
awansowany do stopnia ppłk czasu wojny.
Po Powstaniu przebywał w niemieckiej niewoli. Po wyzwoleniu
oflagu wrócił do Krakowa.
W maju 1945 wszedł w skład Delegatury Sił Zbrojnych a następnie
współorganizował Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (był
współautorem "Wytycznych ideowych" z września 1945). Opowiadał
się za walką polityczną o niepodległość Polski, prowadzoną w
sposób jawny.
W grudniu 1945 został aresztowany. Sądzony w procesie I Komendy
WiN został skazany na 10 lat więzienia. Zwolniony w grudniu 1948
na mocy amnestii wrócił do Krakowa i podjął pracę zawodową. W
październiku 1950 został ponownie aresztowany i skazany na 5
lat. Zwolniono go we wrześniu 1954 r. W sumie w latach 1945-1954
spędził w stalinowskich więzieniach 7 lat.
Od 1955 do 1966 oraz od 1970 do 1977 był inwigilowany przez SB
(Sprawa Ewidencyjno-Obserwacyjna, Kwestionariusz Ewidencyjny
"Muzyk", Sprawa Operacyjnego Rozpracowania "Klin").
W latach 1956-1966 pracował w Spółdzielni Pracy "Scenotechnika",
początkowo jako inspektor finansowy a następnie jako kierownik
pracowni lalek. Jego jednostka przynosiła Spółdzielni duże
zyski. gdyż projektowane w jej ramach teatrzyki dla dzieci i
młodzieży pod nazwą "Tyci-Tyci" cieszyły się popularnością w
kraju i za granicą. Autorami scenariuszy do przedstawień byli
wybitne polskie pisarki, jak Anna Świrszczyńska czy Maria
Kownacka.
W 1957 r. wspólnie z Kazimierzem Plutą-Czachowskim opracował i
opublikował w "Tygodniku Powszechnym" głośną polemikę z Janem
Rzepeckim pt. "Prawda i nieprawda o Armii Krajowej". Do
publikacji drugiej części tego tekstu nie dopuściła cenzura i
Służba Bezpieczeństwa.
Muzyczka był autorem wielu tekstów poświęconych historii Armii
Krajowej (nieliczne zostały opublikowane w czasach PRL).
Postrzegał AK jako wojskowy ruch obywatelski prowadzący walkę o
niepodległość kraju. Inspirował badania nad historią AK a na
przełomie lat 60. i 70. brał aktywny udział w prelekcjach na
tematy historyczne, organizowanych przez PAX lub KiK (zarówno
jako autor referatów, jak i jako uczestnik dyskusji). Jego
obszerną wypowiedź wykorzystał J.F. Steiner w głośnej książce o
Powstaniu Warszawskim. Muzyczka konsekwentnie opowiadał się
przeciwko powstaniu w Warszawie ("Rzucamy wszystkie nasze siły
do jednej bitwy, do wygrania której nie mamy właściwie
środków"). Uważał, że skutki powstania postawią pod znakiem
zapytania możliwość kontynuowania walki o niepodległość po
zajęciu ziem polskich przez Sowietów. Z uwagi na swe lewicowe
poglądy akceptował wiele zmian gospodarczo-społecznych, które
nastąpiły Polsce po II wojnie światowej, ale krytykował PRL,
podkreślając, iż nie jest to państwo niepodległe z uwagi na
zależność od ZSRR.
Mimo antyklerykalnych poglądów i ateistycznego światopoglądu w
1968 r. przemawiał (obok gen. Boruty-Spiechowicza) w imieniu
środowisk kombatanckich na wspólnym obiedzie kombatantów i
Episkopatu Polski na Jasnej Górze. Było to początkiem owocnej
współpracy z Kościołem niepodległościowej grupy politycznej
działającej na bazie byłych oficerów Armii Krajowej i
przedwojennych generałów.
W grudniu 1975 Muzyczka oraz Józef Rybicki, jako przedstawiciele
środowisk kombatanckich złożyli swój podpis pod Listem 59, który
zawierał protest przeciwko zmianom w Konstytucji PRL,
wprowadzającym zapisy o kierowniczej roli PZPR.
Blisko związany z Kazimierzem Plutą-Czachowskim był jednym z
przywódców niepodległościowego nurtu politycznego, który po 1957
funkcjonował w PRL na bazie żołnierzy Armii Krajowej. Jak się
zdaje pełnił ważną rolę w tym środowisku jako autor prac
programowych. Raczej pozostawał w cieniu i unikał publicznego
manifestowania swoich opozycyjnych poglądów.
Ludwik Muzyczka zmarł na miesiąc przed założeniem Ruchu Obrony
Praw Człowieka i Obywatela w 1977.
Jego najmłodszy syn Michał był uczestnikiem Ruchu Obrony oraz członkiem-założycielem Konfederacji
Polski Niepodległej.
w l. 1910-1914 w tajnym skautingu i w "Zarzewiu". W 1914
uczestnik I Kompanii Kadrowej (żołnierz patrolu skautowego),
potem w I Brygadzie (posługiwał sie ps. "Czachowski"). W lipcu
1917 internowany w Szczypiornie. W 1918 - żołnierz POW w
Miechowie (uczestniczył w rozbrajaniu Austriaków).
W l. 1918-1921 służył w Wojsku Polskim, m.in. biorąc udział w
wyprawie kijowskiej (ranny pod Dubnem) i w III Powstaniu
Śląskim.
W l. 1921-1929 uczył się m.in. w Szkole Podchorążych Piechoty w
Warszawie, w Wyższej Szkole Wojennej (otrzymał stopień kpt
dypl.), studiował prawo na UW (2 lata).
W l. 30. aktywnie działał w ZS (był szefem sztabu i zastępcą
Komendanta Głównego) oraz był szefem Oddziału Wyszkolenia w
Dowództwie KOP.
W 1939 awansowany na ppłk. Został szefem sztabu 18 DP,
stacjonującej pod Łomżą. W ramach SGO "Narew" brał udział w
ciężkich walkach w rejonie Andrzejewa (ranny, na czele
sformowanego ad hoc oddziału 13 września wydostał się z
okrążenia). Przybył do Lublina, gdzie spotkał Kazimierza
Kierzkowskiego.
Wraz z Kierzkowskim i Ludwikiem Muzyczką został
współorganizatorem Organizacji Orła Białego (był Komendantem
Głównym OOB o ps. "Gołdyn").
W 1940 po scaleniu OOB z ZWZ został zastępcą komendanta Obszaru
Kraków-Śląsk ZWZ płk Tadeusza Komorowskiego (posługiwał się ps.
"Paprzyca").
W 1941 został przeniesiony do Warszawy i został szefem Oddziału
V-O (łączność operacyjna) KG ZWZ/AK (posługiwał się ps. "Kuczaba").
W 1943 został awansowany na płk.
W czasie Powstania Warszawskiego został ciężko ranny 4 września
w czasie bombardowania gmachu PKO. Opuścił Warszawę wraz z
ludnością cywilną. Został wywieziony na roboty do Niemiec, ale
następnie zwolniony z uwagi na stan zdrowia. Wrócił do kraju.
Na początku 1945 został przypadkowo aresztowany przez NKWD i
wywieziony do Kazachstanu. Po dwóch miesiącach został zwolniony
i ponownie wrócił do kraju. Najpierw prowadził gospodarstwo
rolne koło Wałbrzycha, a potem sklep w Warszawie pod nazwą
"Bazar Krajowy" (wraz z płk. Janem Gorazdowskim i płk. Janem
Mazurkiewiczem).
W styczniu 1949 został aresztowany i skazany (w grudniu 1953) na
15 lat więzienia. Wyszedł na wolność po niespełna 7 latach - w
listopadzie 1955.
Z uwagi na zły stan zdrowia nie podjął pracy zawodowej i do
końca życia pozostawał na rencie.
Od 1956 do 1979 pozostawał pod obserwacją MSW (najpierw w ramach
Sprawy Ewidencyjno-Obserwacyjnej "Emeryt", potem w ramach Sprawy
Obserwacji Operacyjnej "Emeryt"/"Utrwalacz", wreszcie w ramach
Kwestionariusza Ewidencyjnego "Utrwalacz").
Po opublikowaniu w czerwcu 1957 r. w "Tygodniku Powszechnym"
polemiki Ludwika Muzyczki i Kazimierza Pluty-Czachowskiego z
Janem Rzepeckim ("Prawda i nieprawda o AK") Pluta-Czachowski
wyrósł na przywódcę środowiska akowskiego nie tylko w Warszawie,
ale i w całej Polsce. Występując ostro przeciwko Rzepeckiemu, a
także Janowi Mazurkiewiczowi (który działał aktywnie w ZBoWiD)
Pluta stał się niekwestionowanym liderem tej części Armii
Krajowej, która nie chciała współpracować z władzą.
W pierwszym okresie swojej działalności opozycyjnej (cezurą był
to rok 1968) Pluta koncentrował się na działaniach, które
integrowały środowisko AK. Były to msze święte za zmarłych
kolegów (szczególne znaczenie miała tu msza za gen. Grota
zorganizowana w rocznice jego aresztowania - 29 czerwca 1957, w
której udział wzięło ok. 2-3 tys. osób), spotkania w domu Plutów
przy ul. Filtrowej (oboje prowadzili dom otwarty), akcja
spisywania wspomnień i pamiętników oraz gromadzenia dokumentów z
czasów AK,
Do kręgu osób blisko współpracujących z Plutą należeli m.in.:
płk Kazimierz Bąbiński (twórca 27 Wołyńskiej DP), zam. w
Szczecinku, płk Zygmunt Janke ps. "Walter" (komendant Okręgu
Śląsk AK), zam. w Katowicach, płk Władysław Liniarski, ps.
"Mścisław" (komendant Okręgu Białystok AK) zam. w Białymstoku,
Ludwik Muzyczka (szef Oddziału VIII KG AK) zam. w Krakowie, a
także politycy sanacyjni, m.in. Henryk Józewski, Kazimierz
Świtalski czy Bolesław Krzymowski.
Ok. 1962 Pluta usiłował w gronie swych współpracowników
opracować Deklarację Ideową Armii Krajowej, co było zapewne
zakonspirowaną formą pracy programowej tej grupy. Wysiłki te
zakończyły się niepowodzeniem, m.in. wskutek zdecydowanie
niechętnego stosunku do tej inicjatywy ze strony oficerów AK
przebywających w Londynie, przede wszystkim gen. Pełczyńskiego.
Udało się natomiast przekonać Londyn do ustanowienia w 1966
Krzyży AK. Wnioski o przyznanie tego odznaczenia były
weryfikowane w kraju i przesyłane do Londynu. Inicjatywa ta
odegrała ważną rolę integrującą środowisko żołnierzy Armii
Krajowej.
Od 1966 jednym ze współpracowników Pluty został działacz PAX
Zygmunt Dziarmaga-Działyński, co pozwoliło Plucie na realizację
kosztownych projektów, polegających na fundowaniu pamiątkowych
tablic w warszawskich kościołach a także budowie pomników
upamiętniających walki AK na Podlasiu. Zwieńczeniem tej akcji
było wybudowanie w 1976 mauzoleum 18 DP w Andrzejewie.
Na przełomie lat 60. i 70. pojawiła się możliwość publicznych
prelekcji na tematy historyczne, z czego Pluta i jego koledzy
skwapliwie korzystali. Wykłady Pluty cieszyły się dużą
popularność, gdyż był on znany z ostrego języka oraz z tego, że
nie owijał w bawełnę.
Obchody 50-lecia niepodległości w Częstochowie, w których
uczestniczyli członkowie Episkopatu Polski i przedstawicieli
kombatantów zapoczątkowały nowe etap w działalności
niepodległościowego nurtu politycznego, którego liderem był
Pluta-Czachowski. Cechą charakterystyczną tego okresu jest
bliska współpraca kombatantów z polskim Kościołem, zwłaszcza z
prymasem Wyszyńskim, której rytm wyznaczały coroczne opłatki
Starej Wiary u prymasa organizowane niemal nieprzerwanie w
latach 1968-1980. Podobne imprezy organizowane były także w
innych dużych miastach, jak Kraków, Poznań czy Gdańsk.
Zaktywizowało się także środowisko legionowe, skupione w
Warszawie wokół Henryka Bezega a w Krakowie wokół Józefa
Herzoga. Legioniści świętowali zwłaszcza rocznice 6 Sierpnia.
Po utworzeniu Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela w marcu
1977 Pluta aktywnie włączył się w jego działalność i sygnował
swoim nazwiskiem wiele dokumentów tego środowiska. Gdy w Ruchu
nastąpił rozłam zachowywał postawę neutralną i starał się
doprowadzić do pogodzenia zwaśnionych stron. Pluta nigdy nie
wystąpił przeciwko Leszkowi Moczulskiemu podkreślając swoje
pełne zaufanie do niego, a nawet interweniował u prymasa, aby
powstrzymać ataki Czumy na Moczulskiego.
Największym dokonaniem środowiska skupionego wokół Pluty były
uroczyste obchody 60-lecia odzyskania niepodległości w 1978, a
szczególnie uroczysta msza święta w katedrze warszawskiej z
udziałem ok. 10 tys. osób. Po mszy kilkutysięczny tłum,
śpiewając pieśni religijne i legionowe przeszedł pod Grób
Nieznanego Żołnierza, gdzie wygłoszone zostało przemówienie i
składano wieńce. Była to pierwsza tak duża manifestacja
niepodległościowa w PRL.
Pluta zmarł na 3 tygodnie przed powstaniem Konfederacji Polski
Niepodległej.
filolog klasyczny, nauczyciel. Uczestnik wojny 1920 (w Armii
Ochotniczej). W czasie II wojny światowej w AK - dowódca Kedywu
okręgu warszawskiego, uczestnik powstania warszawskiego. Członek
WiN, w l. 1947-54 - więzień stalinowski. Współzałożyciel KORu,
jeden z twórców Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.
Przez krótki czas pewne zamieszanie dotyczyło
osoby doktora Rybickiego: "Andrzej" był głównym negocjatorem ze
strony środowiska niepodległościowego i nie wiedziano, czy
wszedł do ROPCiO, czy też nie. Jak informował jakiś agent,
nazajutrz po ogłoszeniu powstania ROPCiO Jan Józef Lipski
oceniał utworzenie Ruchu Obrony jako inicjatywę Rybickiego.
Jednak Doktór wybrał pozostanie w KOR. Celowość tego uzasadnił
szczegółowo, gdy rozmawiałem z nim w jego milanowskim mieszkaniu
26 marca - niedługo przed konferencją prasową; dlatego - choć
był jednym z głównych twórców ROPCIO - brak jego nazwiska na
ogłoszonej liście sygnatariuszy (...). Rybicki i Kumant byli
aktywnymi działaczami nurtu niepodległościowego; uczestniczyli
od samego początku w precyzowaniu pomysłu i tworzeniu Nurtu
Niepodległościowego oraz ROPCiO. Doktór Rybicki, obok kilku
innych prominentnych członków AK i WIN (członkowie KG AK - płk
Pluta-Czachowski i płk Szostak, trzeci szef WiN - płk Wincenty
Kwieciński) wnosił uwagi do projektu deklaracji ideowej NN; na
faktycznym pierwszym zjeździe (w końcu lutego 1977 r. w
klasztorze Jezuitów) powołany został do zespołu, który
nadzorować miał politycznie poczynania NN (Leszek
Moczulski, "Lustracja. Rzecz o teraźniejszości i przeszłości",
Warszawa 2001).
żołnierz I Brygady Legionów Polskich (wywiadowca przyfrontowy).
Uczestnik wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919 oraz wojny
polsko-bolszewickiej 1920 (za męstwo i skuteczne dowodzenie w
walce pod Onyszkami w maju 1920, odznaczony krzyżem Virtuti
Militari V klasy). Uczestnik wojny 1939 (dowodził Grupą
"Sandomierz", za zasługi bojowe został odznaczony krzyżem
Virtuti Militari IV klasy).
żołnierz I Brygady Legionów Polskich. Uczestnik wojny 1920. W l.
1936-39 kierownik Samodzielnego Referatu „Wschód” w Oddziale III
Sztabu Głównego WP, współtwórca planu „Zachód”, uczestnik wojny
1939 (dowódca 13 Pułku Ułanów Wileńskich). W l. 1939-1944 w
konspiracji (ZWZ-AK, m.in. I zastępca Szefa Sztabu KG).
Uczestnik Powstania Warszawskiego. W l. 1944-45 - jeniec oflagu.
W l. 1946-50 dyrektor Kopalń Glin Ogniotrwałych w Górnym
Ujeździe i Jaroszowie. W l. 1950-55 więzień stalinowski (skazany
na 6 lat więzienia). Dwukrotnie odznaczony Orderem Virtutti
Militari (w 1921 i w 1944). Członek KPN (jego syn był
członkiem-założycielem Konfederacji).
Materiały są dostępne na licencji
CC BY 3.0
PL.
Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści
pod warunkiem wskazania autorów praw do
tekstu.
|