|
stowarzyszenie utworzone nieformalnie w 1979 w kościele św. Wacława na
warszawskiej Pradze w celu upamiętnienia ofiar Zbrodni Katyńskiej i upowszechniania wiedzy na jej temat. Deklarację założycielską podpisało 19 osób.
Temu Komitetowi IPN błędnie przypisuje zasługę, która była dziełem innego
Komitetu.
28 kwietnia 1981 powołano Obywatelski Komitet Budowy Pomnika
Ofiar Zbrodni Katynia. Jego przewodniczącym został Andrzej
Szomański, wiceprzewodniczącymi: Stefan Melak i Robert Koleszo,
sekretarzem - Maria Broda a skarbnikiem - Czesław Nowicki. W
skład komisji rewizyjnej weszli: Tadeusz Stachnik, Andrzej
Iwański i Pelagia
Dubielecka. Ponadto członkami Komitetu byli: Zygmunt
Goławski, Seweryn Jaworski, Zbigniew Kędzierski, Zbigniew
Małecki, Jerzy Swianiewicz. Kapelanem komitetu był ks. Wacław
Karłowicz z parafii św. Wacława na warszawskim Gocławku. Siedziba komitetu była w lokalu
mazowieckiej "S" przy ul. Mokotowskiej 16/20.
Obywatelski Komitet Budowy Pomnika zebrał datki i 31 lipca 1981
ufundował
granitowy Krzyż, który miał być głównym elementem pomnika katyńskiego.
Krzyż stanął w Dolince Katyńskiej na Powązkach - miejscu
symbolicznej mogiły Ofiar Katynia. Uroczyste poświęcenie pomnika
miało nastąpić 8 sierpnia 1981.
W nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 1981 Krzyż został przez SB
(formalnie byli to tzw. "nieznani sprawcy") zdemontowany (przy użyciu ciężkiego sprzętu) i zabrany.
17 września 1981 Komitet zorganizował w Dolince Katyńskiej modły
za Polaków pomordowanych w Sowietach. Modlitwę prowadził kapelan
Armii Krajowej - ks. Antoni Czajkowski, zaś przemówienie wygłosił
Andrzej Szomański.
Granitowy krzyż odzyskano
dopiero
w 1989 a pomnik katyński postawiono w
Dolince Katyńskiej
w 1995.
Od 1989 Komitet Katyński funkcjonuje legalnie.
Do 2010 na jego czele stał
Stefan
Melak, a po jego tragicznej śmierci -
Andrzej
Melak.
Źródła:
-
Anusz Andrzej, Perzyna Łukasz,
Konfederacja. Rzecz o KPN. Warszawa 2009.
-
Internetowa Encyklopedia Solidarności.
-
Domagalski Włodzimierz,
Konfederacja Polski Niepodległej na Mazowszu w latach
1979-1989, [w:] Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, red. Michał Wenklar, Kraków 2011.
-
Domagalski Włodzimierz,
NSZZ "Solidarność" Region Mazowsze, [w:] NSZZ "Solidarność" 1980-1989. Tom 5. Polska środkowo-wschodnia, red. Łukasz Kamiński i Grzegorz Waligóra, Warszawa 2010.
-
Olko Tomasz,
Leksykon siedleckiej opozycji niepodległościowej ze szczególnym uwzględnieniem "Solidarności", Siedlce 2010.
|
