zostały założone 21 lutego (23 lutego?) 1978 w Katowicach z inspiracji Leszka Moczulskiego. Pod deklaracją założycielską Komitetu Pracowniczego WZZ podpisało się 5 osób: Kazimierz Świtoń z Katowic, Roman Kściuczek z Mysłowic, Władysław Sulecki z Gliwic, Tadeusz Kicki z Sosnowca, Ignacy Pines z Katowic. Wskutek nacisków SB wycofali się T. Kicki i I. Pines zaś Sulecki (w marcu 1979) wyemigrował do RFN. W terminie późniejszym dołączyli do WZZ: Bolesław Cygan z Wodzisławia Śląskiego i Józef Bal z Katowic. 

Początkowo stosunek KSS KOR do tej inicjatywy był krytyczny. Jednak kilka tygodni po utworzeniu WZZ na Górnym Śląsku (29 kwietnia 1978) przy wsparciu KSS KOR powstały WZZ na Wybrzeżu.

WZZ na Górnym Śląsku współpracowały z ROPCiO - liderzy WZZ Świtoń i Kściuczek, a także Kicki byli uczestnikiem Ruchu Obrony (Świtoń uczestniczył w Ruchu Obrony od 1977 a w jego mieszkaniu był punkt konsultacyjni-informacyjny ROPCiO w Katowicach), zaś krakowscy uczestnicy Ruchu Obrony (szczególnie Stanisław Tor) udzielali wsparcia WZZ na Górnym Śląsku. WZZ na Górnym Śląsku wspierał także KSS KOR. 

Wskutek brutalnych represji ze strony władz (zatrzymania na 48 godzin, nękanie, pobicia), których ofiarami byli szczególnie Świtoń (skazany w październiku 1978 na 2 miesiące aresztu) i Kściuczek (skazany w październiku 1978 na 3 miesiące aresztu), WZZ nie udało się stworzyć sieci tajnych komórek w poszczególnych śląskich zakładach pracy. 

Działalność WZZ na Górnym Śląsku polegała głównie na opracowaniu i upowszechnianiu własnych dokumentów (różnego rodzaju apeli czy oświadczeń) oraz kolportowaniu bibuły. 

Rozłam w ROPCiO (w połowie 1978) przyczynił się także do rozłamu w WZZ (w czerwcu 1979), gdyż Świton związany był z grupą Czumy, natomiast Kściuczek - z grupą Moczulskiego.

We wrześniu 1979 Kściuczek i Bal zostali członkami założycielami KPN, natomiast Świtoń kontynuował działalność w ramach WZZ, ale już tylko w symbolicznym wymiarze.

WZZ na Górnym Śląsku (w przeciwieństwie do WZZ na Wybrzeżu) nie odegrały żadnej roli w strajkach sierpniowych. 

31 sierpnia 1980 Świtoń podjął decyzje o zaprzestaniu działalności WZZ na Górnym Śląsku (przystąpił później do "Solidarności") natomiast Kściuczek i Bal usiłowali na bazie WZZ założyć NSZZ Regionu Południowego Polski (potem - ZZ "Piast"), co się im jednak nie udało. 

Źródła:

• Łojan Krzysztof, Konfederacja Polski Niepodległej na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1980-1989 [w:] Konfederacja Polski Niepodległej na drodze do wolności, red. Michał Wenklar, Kraków 2011.

• Neja Jarosław, Wolne Związki Zawodowe w Katowicach, Komitet Założycielski,

• Internetowa Encyklopedia Solidarności, 

• Waligóra Grzegorz, Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977-1981, Warszawa 2006.